بویلر آبگرم چیست؟  بویلر آب داغ چیست؟

در سیستم های گرمایشی ساختمان های مسکونی و یا صنایع مختلف از آب گرم به عنوان منبع انتقال انرژی بهره می‌ گیرند

که دراین خصوص  بویلرهای آبگرم نقش مهم و اساسی را بازی می ‌کند. دیگ آب گرم یا بویلر Hot Water Boiler یک مخزن تحت فشار می باشد که در آن سیال عامل تحت فشار تا حداکثردمای ۹۰ درجه سانتیگراد، گرم شده و مورد استفاده قرار می گیرد. سپس آب به وسیله تجهیزات مختلف از جمله پمپ به درون لوله های قرار گرفته در بخش ‌های گوناگون ساختمان منتقل می‌ شود و گرمای خود را به سیستم های گرمایشی داده و پس از سرد شدن به داخل مخزن برخواهد گشت. این مخازن با توجه به آن که دمای آب را تا چه درجه ای بالا می ‌برند به دو گروه کلی دیگ آبگرم و آب داغ تقسیم می ‌شوند.

در این نوع از دیگ ها مکانیزم اصلی انتقال حرارت از نوع جابجایی (convection) می باشد به صورتی که در بویلرهای آبگرم دمای آب تا ۹۰ درجه و در آب داغ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد بالا خواهد رفت. از مهم ترین ویژگی‌ های آن‌ ها می‌ توان به افزایش دما به بیش از ۱۰۰ درجه سانتیگراد اشاره کرد که آب تبخیر نشده؛ چرا که فضا کاملا بسته می باشد و امکان تبخیر برای آب وجود نخواهد داشت. با توجه به نوع مخازن و نحوه عملکرد آن ها، اجزای مختلفی در بویلرها مورد استفاده قرار می ‌گیرد. یکی از اجزای اصلی بویلر ها، مخازن فلزی و مقاوم در برابر ضربه و نوسانات دمایی می باشد که به صورت عمودی و افقی نصب می‌ شوند. علاوه بر همه ی این مسائل، لوله های بسیار مقاوم فلزی به جهت انتقال گاز هایی با درجه حرارت بسیار بالا در آن ها استفاده می شود. دودکش فشار سنج، ترمومتر، کوره و دریچه های منهول و هندهول و تیوب شیت (tube sheet) از دیگر اجزایی می می باشند که در بویلرهای  آبگرم استفاده می گیرند و همه ی آن ها باید بر اساس استاندارد های لازم طراحی و نصب شوند.

بویلرهای آبگرم شرکت صنایع پاک فن بخار  از ظرفیت 6۰۰۰۰ الی ۳۰۰۰۰۰۰ کیلو کالری در ساعت در مدل های مختلف طراحی و تولید می شوند. این بویلرها مطابق با استانداردهای BS 2790 – EM 12953  و با پلاک بازرسی کیفیت و استاندارد ایران طراحی و تولید می گردند. در بویلرآبگرم حداکثر دمای آب دیگ  ۹۰ درجه سانتیگراد می باشد در صورتی که با افزایش فشار داخل دیگ و استفاده از سیستم انبساط بسته دمای آب داخل بویلر به بالای ۱۰۰ درجه سانتیگراد برسد به آن بویلر آبداغ می گویند حداکثر دمای آب در بویلر آب داغ معمولا تا ۱۳۰ درجه سانتیگراد می باشد. ( در بویلرآب داغ به دلیل فشار بالا و بسته بودن سیستم دمای آب افزایش یافته ولی تبدیل به بخار نمی شود. )

بویلر ها بر حسب تعداد مسیری که گازهای حاصل از احتراق مشعل در دیگ طی می کند تا وارد دود کش شوند به موارد زیر تقسیم می شوند:

بویلر آبگرم تک پاس: نسل اول دیگ ها و بویلر های قدیمی از این نوع بوده اند که در آن ها گازهای ناشی از احتراق مسیر دیگ را یک بار طی می کند و بعد وارد دودکش می شود. این نوع دیگ از رده خارج شده و دیگر ساخته نمی شود.

بویلر آبگرم دوپاس: گاز های حاصل از احتراق مسیر دیگ را دوبار طی می کند و بعد وارد دودکش می شود. ( گاز های حاصل از احتراق یک بار از جلو دیگ تا انتهای دیگ درون کوره حرکت کرده سپس از طریق لوله های انتقال حرارت به جلوی بویلر باز می گردد. بنابراین در این نوع دیگ دودکش جلو دیگ و سمت مشعل قرار دارد. )

بویلر آبگرم کوره برگشتی: گاز های ناشی از احتراق مسیر کوره را دوبار طی می کند (از مرکز کوره تا انتهای کوره حرکت کرده و به دلیل بسته و محدب بودن انتهای کوره از اطراف کوره به جلو باز می گردد.) و سپس به پاس لوله ها منتقل شده و از دود کش خارج می شود. به دلیل اینکه در واقع سه بار گاز ها طول بویلر را طی می کند راندمان بویلرهای کوره برگشتی یشتر از بویلر های دو پاس می باشد. این نوع دیگ رایج ترین نوع در ظرفیت های پایین می باشد. (لازم به ذکر است طرح شماتیک زیر بویلرکوره برگشتی عقب خشک را نمایش می دهد .

 بویلر آبگرم سه پاس: گاز های ناشی از احتراق مسیر دیگ را سه بار طی می کند و  بعد وارد دودکش می شود. دیگ های سه پاس در صورتی که به درستی طراحی شده و دارای سطح انتقال حرارت مناسب باشد دارای بالاترین راندمان و پایین ترین دمای دودکش می باشند.

بویلر آبگرم عقب خیس (Wet Back) یا عقب خشک (Dry Back)

اگر بین محفظه احتراق و انتهای دیگ آب قرار گرفته باشد (آب واسطه بین محفظه احتراق و انتهای دیگ باشد) بویلرعقب خیس یا پشت خیس یا wet back خواهد بود ولی اگر به جای آب از سیمان یا اجر نسوز استفاده شود عقب خشک یا dry back نامیده می شود. در دیگ های عقب خشک به علت تفاوت زیاد دمای بین پاس های دو و سه سطح شبکه عقب دچار تنش زیاد و نهایتا نشتی می گردد. همچنین به دلیل مشکلات ناشی از استفاده مواد نسوز نیاز به انجام تعمیرات و نگهداری بیشتری دارند. بنابراین استفاده از بویلرهای عقب خیس به دلیل راندمان حرارتی بالاتر ، تنش های حرارتی کمتر و نیاز به نگهداری و تعمیرات کمتر توصیه می گردد. (به جز ظرفیت های پایین).

کلیه تجهیزات فوق به صورت سفارشی با ابعاد و احجام مورد نیاز مشتری، در مجموعه شرکت صنایع پاک فن بخار طراحی و تولید می گردد .

• تهیه و تدوین : قائم مقام مدیر عامل شرکت صنایع پاک فن بخار – دکتر مجید رعایایی